Meczety w Wielkiej Brytanii - wsparcie czy wyzwanie dla polityki integracyjnej?

Wielka Brytania: 1.07-15.09.2015 r.; 1.03-15.09.2016 r.

Cel badania:

Celem badania była próba określenia roli instytucji muzułmańskich (meczetów) w polityce integracyjnej imigrantów z krajów muzułmańskich w Wielkiej Brytanii. Zwracano szczególnie uwagę na: (1) kształtowanie stosunku muzułmanów do innych religii (zwłaszcza chrześcijaństwa), oceny przez muzułmanów innych religii w kontekście przekonań o zależności między wyznawaniem islamu a miejscem człowieka po śmierci (raj lub piekło); (2) formowanie kulturowych, umotywowanych religijnie poglądów dotyczących praw kobiet, żywności rytualnej itp. w europejskiej rzeczywistości; (3) odpowiedzialność meczetów za radykalizację poglądów, które w skrajnej postaci mogą prowadzić do zamachów terrorystycznych. 

Zrealizowanie powyższego celu wymagało także odpowiedzi na pytania: Jaka jest struktura zarządzania meczetami? Kto je finansuje? Jak wygląda przygotowanie imamów do pracy w Europie? Kto decyduje o przesłaniu kierowanym przez nich do wiernych? Jakie działania powinny być podjęte ze strony państwa przyjmującego by zwiększyć pozytywny, a zmniejszyć negatywny wpływ meczetów na integrację? Jakie wyzwania dotyczące współpracy z instytucjami muzułmańskimi na płaszczyźnie lokalnej stoją przed kościołami chrześcijańskimi?

Opis realizowanych prac:

Struktura całego przedsięwzięcia obejmowała przeprowadzanie badań terenowych, obserwację uczestniczącą, wywiady, analizy źródeł zastanych, literaturę rozprowadzaną w meczetach oraz badania ankietowe przeprowadzone w Anglii wśród muzułmanów i chrześcij

Badania w pierwszym etapie realizowane były w oparciu o literaturę przedmiotu, analizę kraju pochodzenia imamów, przygotowania ich do pełnienia urzędu i warunków podjęcia pracy w meczetach. W drugim etapie podjęto własne badania terenowe, ankietowe, wywiady pogłębione wśród liderów wspólnot muzułmańskich obserwację uczestniczącą w kilkunastu meczetach, której celem było określenie stopnia akceptacji przez nich wartości europejskich (demokracja, prawa człowieka, wolność religijna, równość płci itd.) a także poglądów nt.  modernizacji islamu.

Ø     Badania terenoweprowadzono w miesiącach wakacyjnych w 2015 r. w Londynie oraz od 1 marca do 15 września 2016 r. w Londynie, Liverpool, Birmingham oraz Chester.

            Ø     Tematyka badań ankietowych:

·       - badania opinii muzułmanów nt. przygotowania szkół i miejsc kultu w Polsce w przypadku przyjmowania uchodźców z krajów muzułmańskich (prowadzone wśród muzułmanów w Wielkiej Brytanii);

·      -  badania opinii chrześcijan nt. przygotowania szkół i miejsc kultu w Polsce w przypadku przyjmowania uchodźców z krajów muzułmańskich (prowadzone wśród chrześcijan w Wielkiej Brytanii);

·       - badania współpracy między księżmi a imamami w Wielkiej Brytanii.  

Respondenci mieli za zadanie określić w jaki sposób należałoby przygotować Polskę na przyjęcie większej liczby imigrantów – muzułmanów opuszczających Syrię i sąsiednie kraje na skutek wojny domowej. Z jednej strony badania wskazały na pewne oczekiwania społeczności muzułmańskiej wobec państwa przyjmującego w odniesieniu do edukacji dzieci, organizacji życia religijnego (budowy meczetów), ewentualnego wprowadzenia elementów prawa szariatu do prawa krajowego oraz szkolenia imamów, które jest niezwykle ważne dla integracji przybyłej społeczności. Z drugiej strony można dostrzec pewną elastyczność respondentów przy raczej rzadkich postawach skrajnych. Wyniki badań zostały skonfrontowane z opinią chrześcijan w Anglii dotyczącą omawianego wyżej przygotowania oraz z badaniami zastanymi przeprowadzonymi przez Canal 4 w Wielkiej Brytanii (C4 survey and documentary reveals What British Muslims Really Think), dotyczącymi radykalizacji muzułmanów.